Sự tạo củ và sinh trưởng của cây lily trồng từ củ in vitro
Hiện nay trên thị trường hoa tươi nước ta, lily (loa kèn màu) đã trở thành loại hoa được ưa thích nhất bởi vẻ đẹp sang trọng, màu sắc phong phú, hấp dẫn, hương thơm mát dịu và độ bền hoa cắt cao. Tuy nhiên, việc sản xuất loại hoa này còn nhiều hạn chế về diện tích, năng suất và sản lượng dẫn tới giá thành hoa cắt cành còn khá cao. Nguyên nhân chính là do chúng ta chưa chủ động được khâu sản xuất giống, chủ yếu phải nhập củ giống từ nước ngoài với chi phí ngoại tệ lớn. Ở Việt Nam, việc nhân giống bằng phương pháp tạo củ in vitro đã được thực hiện trên hoa loa kèn và một số hoa lily nhập nội. Nhưng sự sinh trưởng, phát triển của cây lily trồng từ củ in vitro và khả năng tạo củ giống thương phẩm của chúng hầu như chưa được đề cập. PGS.TS Nguyễn Thị Lý Anh - Viện Sinh học nông nghiệp đã có công trình nghiên cứu về “Sự tạo củ lily in vitro và sự sinh trưởng của cây lily trồng từ củ in vitro”.
Phương pháp nghiên cứu được tiến hành trên giống hoa lily Oriental hybrid “Star gazer” màu đỏ, có hương thơm và giống Longiflorum x Asiatic “Royal Justice” màu vàng. Môi trường nuôi cấy là MS (Muras hige, 1962) có bổ sung đường sacaroza với các nồng độ khác nhau để cảm ứng tạo củ từ các chồi đơn in vitro có tuổi chồi khác nhau. Nuôi cấy trong phòng nuôi 25 - 27°C, độ ẩm 70%, cường độ chiếu sáng: 3000lux, thời gian chiếu sáng phụ thuộc vào từng nội dung nghiên cứu. Các củ in vitro sau khi thu hoạch được xử lý ở nhiệt độ 5°C trong thời gian khác nhau, được trồng vào vụ xuân trong nhà lưới có mái che với chế độ nhiệt độ và ánh sáng phụ thuộc điều kiện tự nhiên. Mỗi công thức thí nghiệm được nhắc lại 3 lần, mỗi lần 40 mẫu và kết quả thực nghiệm được xử lý thống kê bằng chương trình IRRSTART.
Các chồi lily 8 tuần tuổi được sử dụng thí nghiệm để tạo củ in vitro, kết quả cho thấy trên cả hai giống, tỷ lệ tạo củ đều đạt 100% ở các công thức thí nghiệm. Nhưng sự tăng nồng độ đường saccaroza trong môi trường nuôi cấy có ảnh hưởng rõ rệt đến sự hình thành củ in vitro. Nồng độ đường càng cao, quá trình tích lũy chất dinh dưỡng vào củ càng mạnh, đặc biệt trong điều kiện tối hoàn toàn. Thời gian xử lý lạnh cũng ảnh hưởng rõ rệt đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng từ củ in vitro.
Nghiên cứu này đã góp phần vào việc phát triển sản xuất củ giống lily thương mại ở Việt Nam.
Diệu Linh – Ban Biên tập